Sint-Alexius-en-Catharina
Nonnenstraat 28
2800 Mechelen
Kerk Begijnhofkerk | XVII | Barok | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 april - 31 oktober
ma -
di 13.00 - 17.00
woe 13.00 - 17.00
do 13.00 - 17.00
vr 13.00 - 17.00
za 13.00 - 17.00
zo 13.00 - 17.00
01 november - 31 maart
ma -
di 13.00 - 16.00
woe 13.00 - 16.00
do 13.00 - 16.00
vr 13.00 - 16.00
za 13.00 - 16.00
zo 13.00 - 16.00
Geleide bezoeken
+32 15 29 40 30
Kerkdiensten
Beschrijving
De Sint-Alexius-en-Catharinakerk, zoals de officiële benaming van deze Begijnhofkerk luidt, steekt haar vrouwelijke charme niet onder stoelen of banken.
De begijnengemeenschap in Mechelen werd gevormd in de 13de eeuw. In de loop van de 16de eeuw zocht de gemeenschap de veiligheid van de stadsmuren op en vestigden zij zich op het huidige terrein. De zeventiende-eeuwse Begijnhofkerk heeft een schitterende barokke voorgevel, gebaseerd op Italiaans model. Omdat de Mechelse begijnen in die tijd vrij kapitaalkrachtig waren, konden ze voor de bouw en decoratie van de kerk terugvallen op architecten, beeldhouwers en schilders met enige allure. De plannen worden getekend door de jezuïet Pieter Huyssens, maar de uitvoering ligt in handen van Brusselaar Jacques Francart, hofarchitect van de aartshertogen Albrecht en Isabella. De binnendecoratie werd mee verzorgd door de jonge Mechelaar Lucas Faydherbe.
De Begijnhofkerk bezit een van de rijkst aangeklede barokke interieurs wat sprekend is voor de prestige van het begijnhof. Zo zijn er heel wat 17de-eeuwse schilderijen te bewonderen van bekende Zuid-Nederlandse schilders zoals Jan Cossiers, Theodor Boeyermans en Gaspar de Crayer.
De Onze-Lieve-Vrouw van Hanswijkbasiliek wordt samen met de andere 7 historische kerken in Mechelen ontsloten door Torens aan de Dijle vzw in samenwerking met de stad Mechelen.
KIKIRPA : Fototheek online
Musea & Erfgoed Mechelen
Toerisme Mechelen
Foto's
Merkwaardige elementen
OLV van Smarten
Het beeldje van Maria is naar verluidt gesneden uit het hout van de eik waarin ooit het mirakelbeeld van Scherpenheuvel stond. De maker is Antoon Faydherbe. Mechelse houtsnijders kregen in 1604 het privilege dat ze dat als enigen mochten doen. Er waren intussen echter al stukjes eik her en der verspreid geraakt die tot Mariabeeldjes werden gesneden. Sommige daarvan werden zélf mirakelbeelden. Zo vertakte de cultus van de Maagd van Scherpenheuvel zich.Het beeldje staat hier als het ware in een eikenboom. We zien enkele biddende mensen die miraculeus werden genezen, en op de achtergrond staat de bedevaartkerk van Scherpenheuvel, waar het ‘echte’ mirakelbeeld begin 17de eeuw onderdak vond.
Ivoren Christusbeeld
Misschien wel de grootste ‘naam’ in de kerk is de beeldhouwer Hieronymus Duquesnoy (1602-1654), die onder meer door Rubens werd bewonderd en in Italië bijzonder succesvol was. Zijn Christus aan het kruis (er hangt een kopie; het origineel maakt deel uit van de kerkschat) in hout en ivoor is een meesterwerk. Dat Christus zijn armen verticaal omhooghoudt, is geen uiting van het strenge jansenisme, zoals dat bijvoorbeeld op bepaalde schilderijen wel het geval is: in dit geval kon de kunstenaar technisch gezien geen ander type maken omdat hij met een stuk ivoor werkte.
De begijnengemeenschap in Mechelen
In de 13e eeuw ontstaat er in en rond de huidige Begijnenstraat het Mechelse begijnhof. Begijnen leggen geen ‘eeuwige’ kloostergeloften af, wel ‘tijdelijke’. Ze leiden ‘samen in afzondering’ een godvruchtig leven. De meer bemiddelde begijnen bewonen een eigen huis, armere vrouwen leven samen in zogeheten ‘conventen’. De Mechelse begijnen bestelden rond 1650, toen hun kerk was voltooid, schilderijen bij gereputeerde kunstenaars uit de Zuidelijke Nederlanden. Vele van hen werkten in de stijl van Rubens en Van Dyck, die respectievelijk in 1640 en 1641 waren gestorven en ook in Mechelen actief waren geweest. De collectie van ongeveer vijftig schilderijen uit de 17de eeuw (ze zijn overigens niet allemaal voor de Begijnhofkerk gemaakt) bleef vrijwel volledig bewaard.
Hemelvaart van Christus
Gaspar De Crayer (1584-1669) is een van de meer bekende schilders. Zijn Hemelvaart van Christus was geen bestelling van de begijnen. Het werk is, zoals meer schilderijen aan de westwand, afkomstig uit de norbertijnerabdij van Grimbergen. Het werd na de opheffing van de abdij in de Franse tijd aangekocht.
Het hoofdaltaar
Het hoofdaltaar bevat twee schilderijen uit 1672, maar we zien er maar een. Dat komt omdat de doeken ruggelings tegen elkaar zijn geplaatst en om hun lengteas kunnen draaien. Vanaf 15 augustus is ‘De Tenhemelopneming van Maria’ te zien, een barok werk van de Mechelaar Lucas II Franchoys (1616-1681). Vanaf eind november zien we een werk van de Antwerpse schilder Theodoor Boeyermans (1620-1678), ‘De geestelijke trouw van de heilige Catharina’. De schilder beeldde ook de tweede patroonheilige, Alexius, af.
