Allerheiligen
Allerheiligenberg
3290 Diest
Kapel | 1854 | Neoklassiek | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 juli - 31 augustus
ma -
di -
woe -
do -
vr -
za 14.00 - 17.00
zo 14.00 - 17.00
01 november - 03 november
ma 9.00 - 17.00
di 9.00 - 17.00
woe 9.00 - 17.00
do 9.00 - 17.00
vr 9.00 - 17.00
za 9.00 - 17.00
zo 9.00 - 17.00
04 november - 09 november
ma 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
di 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
woe 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
do 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
vr 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
za 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
zo 8.00 - 12.00 • 13.00 - 17.00
10 november - 30 november
ma -
di -
woe 9.00 - 12.00
do -
vr -
za -
zo -
Geleide bezoeken
Kerkdiensten
Beschrijving
De Allerheiligenkapel (1854) is een oud bedevaartsoord. Uit een wijde regio kwam en komt men er om hulp smeken bij Sint-Rochus, Sint-Antonius, Sint-Apollonia, Sint-Leonardus…
De jongste tijd is de kapel verrijkt met tientallen beelden van alle mogelijke heiligen. Op 1 november vindt er een jaarmarkt en begankenis plaats. Andere vieringen in die maand sluiten aan op de actualiteit, zoals de werkloosheidsproblematiek. Talrijk zijn de ex-voto’s die er worden geofferd.
De kapel stond voor 1830 boven op de heuvel. Ze moest echter wijken voor de bouw van de militaire citadel.
De nieuwe kapel kwam dichter bij het stadscentrum. De bouwmeester zocht inspiratie in de oudchristelijke kerken uit het Nabije Oosten. Daar komt het, voor Diest unieke, koepelvormige gewelf vandaan.
Foto's
Media
Merkwaardige elementen
Doksaal
Het doksaal is afkomstig uit de oude kapel en is samengesteld uit drie delen. Links zien we een cartouche met daarin een voorstelling van Maria Magdalena omringd door passiewerktuigen en een chronogram uit 1764. Centraal zien we Jezus aan het kruis staande op een wereldbol. Deze wereldbol wordt omringd door een slang die in een appel bijt, een doodshoofd en engelenkopjes. Daaronder zien we een trofee van passiewerktuigen met een chronogram uit 1761. Het derde deel van het doksaal beeldt de apostel Petrus af omgeven door zijn attributen (sleutels en een haan) en een chronogram uit 1764.
Portiekaltaar
Dit eikenhouten hoofdaltaar werd eveneens overgebracht vanuit de vorige kapel boven op de Kluisberg. Bovenaan dit portiekaltaar staat een vroeg 19de eeuws kruisbeeld tussen twee vazen. Centraal zien we een beeld van Onze-Lieve-Vrouw. Onderaan op het antependium zien we een voorstelling van de bewening van Jezus door de engelen en door Onze-Lieve-Vrouw (19de eeuw). Dit doek is een omgekeerde kopie van een werk van Van Dyck.
Muurschilderingen
Links en rechts van het altaar zijn twee muurschilderingen te bewonderen. Het tafereel aan de linkerkant stelt de heilige Laurentius van Rome voor. Het rooster herinnert aan zijn marteldood. Rechts zien we de heilige Cecilia van Rome, patrones van de muziek. Deze muurschilderingen werden ontdekt onder het pleisterwerk tijdens recente restauratiewerken. Men besliste om ze terug bloot te leggen. Ook de koepel boven het altaar bevatte vroeger schilderingen met tientallen engelenkopjes. Als de bedevaarder in de kapel geen heilige vond die in staat was zijn kwalen te genezen, knielde hij aan de communiebank neer en blikte devoot naar boven in de hoop dat de engelen boven zijn hoofd hem zouden helpen.
Heiligenbeelden
Oorspronkelijk bevatte de kapel alleen maar beelden van zogenaamde ‘geneesheiligen.’ Een dertigtal van deze beelden (17de en 18de eeuw) bevinden zich nu in de schatkamer van de St-Sulpitiuskapel. Elk heiligenbeeld had zijn eigen offerblok, behalve de heilige Rita. Zij werd immers aanroepen tegen de armoede. Sinds 2002 worden er ook andere heiligen in de kapel ondergebracht. De beeldjes werden aangekocht of door gelovigen meegebracht uit Lourdes, Banneux, Compostella… Alle heiligen die in België worden aanroepen hebben ondertussen onderdak gekregen in de Allerheiligenkapel. In totaal telt de kapel zo’n 150 beeldjes. Eén sokkel wordt altijd vrij gelaten.
Ex-voto’s
Tijdens de jaarlijkse Begankenis op Allerheiligen offerden bedevaarders ex-voto’s in een grote koperen schaal die op een houten tafel voor het koor stond. Het zijn primitieve voorstellingen van lichaamsdelen, dieren, een huis… Door het offeren van ex-voto’s hoopten ze een gunst te kunnen afsmeken van de heiligen of bedankten ze de heiligen voor het verkrijgen van een gunst. Vroeger werden de wassen ex-voto’s verkocht onder het opzeggen van eigenaardige rijmpjes door oude vrouwtjes aan tafels in het nauwe straatje dat naar de kapel leidde. Ook gaven in natura waren gebruikelijk zoals kippen, boter, konijnen en zelfs paarden die dan achteraf door de eigenaars werden teruggekocht. Vandaag zijn de wassen ex-voto’s nog steeds te koop in de kapel.
Begankenis
Op 1 november heeft op de Allerheiligenberg in Diest de traditionele begankenis plaats naar de Allerheiligenkapel. Deze eeuwenoude folkloristische traditie heeft een diep religieuze inslag. Ook vandaag nog lokt de begankenis honderden bedevaarders. Voor het koor staat nog steeds een schotel waarin wassen ex-voto’s worden geofferd. Naar gelang hun belofte, deden de bedevaarders ‘de grote beeweg’ of ‘de kleine beeweg.’ De ‘kleine beeweg’ bestond erin zich driemaal biddend rond de tafel met ex-voto’s te wringen en bij elke doortocht het houten relikwiekastje te kussen. De ‘grote beeweg’ gebeurde buiten rond de kapel, waar in een nis een stille grote gebracht werd aan een erg expressief beeld van de dode Christus (15de eeuw). Nadien werd er gebeden voor de ‘bevoegde’ heilige en een aalmoes gestoken in de bijhorende offerblok.Kerken in de buurt
Heilige Johannes de Doper en O-L-V ten Hemel opgenomen
3271 Averbode (Scherpenheuvel-Zichem)
7km
Gesloten
