Te voet
3.00 km
3 h
Geslenter... De neus in de lucht
Charleroi... deze donkere maar vredige stad, lichtgevend in de grijsheid...
Al zovele jaren leeft ze, beweegt ze, kookt ze zelfs. Niet in de laatste plaats dankzij haar muzikanten, schilders, glasblazers, kostuumontwerpers, enz. Of ze er nu waren voor een dag of voor een heel leven, ze hebben hun stempel gedrukt (en sommigen doen dat nog steeds) op deze stad met hun prachtige creativiteit.
Verder op PC Verder op smartphone
-
In het hart van het Zwarte Land
Mélanie de Biasio – Blackened cities
I keep singing above hard ground
All this sorrow all around
Too many smiles and kisses hit and run
Nature argues another way
Nature howls a new day
Drie jaar na de release van het jazz album No Deal, keert deze niet in te delen artiest, met internationaal succes, terug met "Blackened Cities". Deze 25 minuten durende compositie is geïnspireerd op oude industriesteden, deze "zwartgeblakerde steden", zoals Manchester, Detroit, Bilbao of Charleroi, haar geboortestad. De omslagfoto, gemaakt door de Vlaamse fotograaf Stephan Vanfleteren, roept het panorama op van een plaatselijke staalfabriek.
-
Herinneringen - De kade van Rimbaud.
Zoals deze reiziger uit de vorige eeuw, moet men nooit ophouden de stad en het voedsel dat zij te bieden heeft te "ruiken".
Depuis huit jours, j’avais déchiré mes bottines
Aux cailloux des chemins. J’entrais à Charleroi.
– Au Cabaret-Vert : je demandai des tartines
De beurre et du jambon qui fût à moitié froid.
Bienheureux, j’allongeai les jambes sous la table
Verte : je contemplai les sujets très naïfs
De la tapisserie. – Et ce fut adorable,
Quand la fille aux tétons énormes, aux yeux vifs,
– Celle-là, ce n’est pas un baiser qui l’épeure ! –
Rieuse, m’apporta des tartines de beurre,
Du jambon tiède, dans un plat colorié,
Du jambon rose et blanc parfumé d’une gousse
D’ail, – et m’emplit la chope immense, avec sa mousse
Que dorait un rayon de soleil arriéré.
Au cabaret vert, cinq heure du soir. Arthur Rimbaud, Cahier de Douai
Het Cabaret Vert verwijst naar "La Maison Verte", een bistro-hotel gelegen in de Rue de la Station, vlak naast de Quai de Brabant, hernoemd ter nagedachtenis van de beroemde dichter. Rimbaud verbleef een paar dagen in de stad omdat hij hoopte voor de "Journal de Charleroi" te kunnen werken. In afwachting van een antwoord zwierf de jongeman 's nachts door de steegjes (uittreksel uit de brief aan Billuart, gepubliceerd in het bovengenoemd artikel).
-
De droomwereld - Kerk van Sint-Antonius van Padua
Een plek van rust en meditatie in een drukke buurt.
Het neoclassicistische gebouw, geïnspireerd op het Parthenon (Athene), werd in 1830 gebouwd door de architect J. Kuypers.
De Carolo-kunstenaar Jean Ransy (1910-1991) is overal in deze kerk te vinden, want het licht (deels kunstmatig door de nieuwe gebouwen in de omgeving) schijnt door de glas-in-loodramen die hij zelf ontwierp.
Als veelzijdig kunstenaar laveert hij in zijn stijl tussen symbolisme, surrealisme en magisch realisme. Door zijn zorg voor decoratie en zijn meesterschap in de trompe-l'oeil, nodigt deze schilder ons uit om te reizen, te dromen, te fantaseren aan de hand van thema's uit de Oudheid of de Middeleeuwen.
-
De wereld aan zijn voeten – Theater van Eden
Creëer, maak, speel, dans...
Neem de straat over
Er kleur in brengen, vreugde verspreiden
Ook een beetje subversie
Chaos en wanorde raken verstrengeld
Het volk neemt de macht terug
Omkering van de codes en de regels
Eindelijk geven ze uiting aan hun pas ontdekte vrijheid
Carnaval, tussen Driekoningen en de Vastentijd, markeert de periode waarin het sap opkomt, de natuur weer tot leven komt en de mens nieuwe energie vindt met de terugkeer van de lente. Het carnavalsfeest wordt gekenmerkt door de overschrijding van zichzelf, de omkering en de vermomming van de mens om een wereld tot stand te brengen die door zijn eigen codes en regels wordt beheerst. Het is de tijd dat de wereld op zijn kop staat.
Moge deze viering doorgaan
Voorbij de eerstelingen
Moge zijn geest vaak weer opduiken
Om weer tot leven te komen
De echte
De grote
De oneindige
-
De triomf van de Art Deco (en meer) - Ville Haute
Joseph André, de architect die Charleroi in de 20e eeuw een nieuwe vorm gaf, onderscheidde zich door verschillende stijlen die evolueerden naargelang zijn cliënteel, de uiteindelijke functie van het gebouw en de periode. Tijdens zijn loopbaan maakten zijn realisaties deel uit van de Art Deco, het Modernisme, de Art Nouveau en de Klassieke stromingen. André creëerde prestigieuze gebouwen met de verzorgde decoratie, tot in de kleinste details; tegelijkertijd creëerde hij utiliteitsgebouwen met sobere en discrete decoratie. In het hart van Charleroi bouwde Joseph André op een beperkte oppervlakte en in twintig jaar tijd vier gebouwen die verschillende functies verenigen die eigen zijn aan de stad: het Stadhuis (administratieve functie), het Paleis voor Tentoonstellingen (industriële en commerciële functie), het Paleis voor Schone Kunsten (artistieke en culturele sector) en de Sint-Christoffelkerk (religieus domein), waardoor deze de aanblik van een basiliek krijgt.
Orde, kleur en geometrie: de essentie van de Art Deco woordenschat is vastgesteld.
Kijk naar het vierkant in beweging.
Loop rond het stadhuis.
Zijn tegels, zijn lijstwerk...
Een foutloze symmetrie
Zittend voor het Paleis voor Schone Kunsten.
- Beneden, het Paleis voor Tentoonstellingen.
Vestiging van een vervlogen tijdperk
Maak plaats voor een nieuw tijdperk
Maak plaats om te ademen
Maak plaats voor ruimte
Art Deco is de gangbare stijl die overheerst in de wijk. Ontstaan in de jaren 1910 en eindigend rond de Tweede Wereldoorlog, is het de eerste wereldwijde architectuur-decoratiebeweging. Afkorting van "decoratieve kunsten", deze stijl betreft de architectuur, met name de binnenhuisarchitectuur met zijn wandtapijten, glas-in-lood ramen, schilderijen en sierkeramiek, het schrijnwerk, het gebruik van keramiek en het werk van goudsmeden. Als reactie op de voluten en de organische vormen van de Art Nouveau eist zij een klassieke strengheid: symmetrie, klassieke ordes (vaak zeer gestileerd), geslepen steen (zonder pittoresk effect). Wat de decoratie betreft, deze is strikt omkaderd door de makers en het ontwerp is geïnspireerd door de kubistische geometrie.
-
Koninkrijk van de Iconen - Kerk van het Ontslapen
Deze kapel was vroeger gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Bescherming en herbergt nu de eredienst van een orthodoxe gemeenschap die zich net na de Tweede Wereldoorlog in Charleroi vestigde. Hernoemd tot "Kerk van het Ontslapen", een naam die verwijst naar de vredige dood van Maria, bezit zij nu een iconostase.
« La Vierge ne mourut, ni de vieillesse, ni de maladie ; elle fut emportée par la véhémence du pur amour ; et son visage fut si calme, si rayonnant, si heureux, qu'on appela son trépas la dormition. »
Fragment uit "L’Oblat", roman van de schrijver Joris-Karl Huysmans.
-----
Het doel van de religieuze icoon is een schakel te zijn tussen de goddelijke wereld en de aardse wereld, tijdens het individuele gebed of de christelijke liturgie.
De creatie van beelden startte bij het begin van de christelijke kunst. De legende van de eerste iconen dateert deze heilige kunst uit de tijd van de apostelen, in het bijzonder uit de tijd van Lucas. Het was in de Romeinse catacomben, van de 2e tot de 4e eeuw, dat de eerste christelijke werken verschenen, bestaande uit schilderingen op de muren met symbolische of verhalende motieven. Hier zijn de eerste voorbeelden van christelijke iconografie te vinden. De verschillende opvattingen over de icoon in West- en Oost-Europa leidden tot uiteenlopende ontwikkelingen: in Italië speelde de icoon een belangrijke rol tijdens de Renaissance, maar werd zij geleidelijk verdrongen door de schilderkunst van het Quattrocento en de beeldhouwkunst. In de gebieden van het Byzantijnse Rijk en in de regio's die in de invloedsfeer van de orthodoxie zijn gebleven, is de icoon daarentegen tot op de dag van vandaag gehandhaafd volgens de canons die na de iconoclastische crisis in de 8e eeuw zijn opgesteld (verboden en vernietigd in de hoofdstad Constantinopel en in de grote steden, iconen werden alleen gemaakt in de provincies, ver weg van het toezicht van de keizer en de Kerk).
-
Clair-obscur - De Basiliek van Sint-Christoffel
De kerk, die oorspronkelijk een garnizoenskapel was, werd in 1669 in barokstijl gebouwd. Zij werd herhaaldelijk verbouwd en gerestaureerd, waarvan de spectaculairste in de jaren 1950 door architect Joseph André werd uitgevoerd, waardoor zij vandaag de dag het aanzien van een Byzantijnse basiliek heeft. De wederopbouw van deze kerk na de oorlog 1940-1945 werd ingegeven door de emotie die was ontstaan na de afslachting van een twintigtal gijzelaars door Rexisten enkele dagen vóór de Bevrijding in 1944. De autoriteiten wensten ter nagedachtenis van deze tragische gebeurtenissen een gedenkteken voor de slachtoffers en voor de waakzaamheid tegen de onverdraagzaamheid en het geweld.
Het mozaïek in de nieuwe, moderne as is het meest opmerkelijke element: samengesteld uit miljoenen kleine blokjes gekleurd glas of bedekt met een dun bladgoud, is dit het meest indrukwekkende element van de kerk. Deze compositie van Jean Ransy (zie de kerk van de H. Antonius van Padua), vervaardigd door een Venetiaans atelier, is een illustratie van de tekst van de Apocalyps van Sint-Johannes.
Het goede, het slechte.
De ware, het valse
De waarheid, de leugen.
Een naadloze dichotomie.
En wat er tussen ligt?
-
Geschiedenis van de vormen - Koningin Astridpark
Dit park, een echte verademing, had meer ruimte in beslag moeten nemen, maar woon- en wegenbouwprojecten hebben er de overhand gekregen.
Een kiosk in rustieke stijl wordt omringd door beplanting in de stijl van 19e-eeuwse Franse tuinen, met name geïnspireerd door het werk van de architect Fuchs, die het park van Edingen opnieuw aanlegde (zie het circuit van de Haute Senne). De wandeling is bezaaid met standbeelden en monumenten die op hun eigen manier het verhaal van hun stad vertellen. Het werk van Alphonse Darville, de beeldhouwer en medailleur, een grote vriend van de kunstenaar Jean Ransy, is een eerbetoon aan de eenvoud door de soberheid van zijn stijl... Het is de oorlog die wordt opgeroepen, door zijn soldaatduiven:
Het kleine gedenkteken "Aan de soldaatduif"
Ter nagedachtenis aan de postduif en overbrenger van berichten in oorlogstijd. Deze vogels waren echte verbindingsagenten voor de strijdkrachten. Als bewijs konden Belgen die duivenhokken bezaten door de Duitsers verdacht worden van spionage!
-
Muzikale nuchterheid - Protestantse Tempel
De kerk, die in 1880 werd gebouwd volgens de plannen van architect Dubois op de plaats van de oude stadsversterkingen, bestaat uit een rechthoekig gebouw met twee boven elkaar liggende galerijen. Een fresco herinnert ons eraan dat de kerken van de Reformatie de Heilige Schrift als hun primaire basis hebben.
Het interieur is overzichtelijk en bevorderlijk voor reflectie. Alleen de muziek kan met kracht en passie gespeeld worden. De muziek die ontsnapt uit het pneumatische orgel boven het oksaal, boven de gelovigen. Decennialang zijn zij in slaap gesust door de warmte en de betovering die het instrument soms teweegbrengt.
Een dame heeft een hoofdrol gespeeld bij de verwerving en de muzikale verrijking van de vieringen op deze plaats: Madame Evelyne Salm Paquet, pianiste en organiste die de grote werken van J.S. Bach en César Franck, alsmede de vijfde symfonie van Widor heeft bestudeerd. Zij kwam voor de liefde naar Charleroi en bleef gedurende 40 jaar organiste van de protestantse kerk, waar zij vele geestelijke concerten gaf, begeleid door zangers, instrumentalisten en koren.
==> VIDEO: een cantabile van César Franck uitgevoerd op een pneumatisch orgel
-
Gedeelde talenten - Maison Alba
In de woorden van Mélanie de Biasio:
ALBA. Latijnse naam voor dageraad in het Frans. "Het eerste licht van de opkomende zon dat de horizon wit begint te kleuren". Maar ook, in literaire zin, "Het begin". De witte pagina. Dat speciale moment van de dag waarop alles nog geschreven moet worden, waarop alles nog gedroomd kan worden. Een onveranderlijke cyclus. Een moment van genade, van inzicht, van meditatie.
ALBA is het ontwaken van onze talenten. Verwelkom kunstenaars die aan de vooravond staan van iets nieuws
www.alba-charleroi.org/melanie-de-biasio
-
De virtuositeit - "Arthur Grumiaux" Muziek Conservatorium
Dit gebouw is één van de laatste werken van architect Joseph André. Het werd in 1959 door de gemeenteraad goedgekeurd en in 1964 gebouwd. Zoals de meeste openbare gebouwen die door de Karolingische architect zijn ontworpen, en in overeenstemming met de stijl van die periode, getuigt ook dit gebouw van een streven naar decoratie door het gebruik van kostbare materialen, aandacht voor details en de integratie van beeldhouwwerken.
==> LUISTEREND: Mendelssohn / Arthur Grumiaux, 1974: Viool Concert in E minor, Op. 64 – Compleet.
Als één van de weinige grote violisten van zijn generatie heeft Arthur Grumiaux (1921 -1986) zijn stempel gedrukt op het muziekleven van zijn tijd. Deze virtuoos ging op zesjarige leeftijd naar het conservatorium, waar hij vijf jaar later zijn eerste prijzen viool en piano behaalde, alvorens te vertrekken om zijn opleiding in Brussel te voltooien. Later ontving hij de eerste prijs van Henri Vieuxtemps (zie Verviers circuit) en op 18-jarige leeftijd kreeg hij zijn eerste professioneel engagement: een radioconcert waarin hij het concerto nr. 5 van Vieuxtemps en het concerto van Mendelssohn zou spelen, onder leiding van Charles Munch en het Brussels Filharmonisch Orkest. Dit openbare concert moest het begin worden van een grote carrière, maar vanwege de Duitse bezetting weigerde hij op te treden. Na de oorlog hervatte Grumiaux zijn carrière en speelde hij met de grootste orkesten ter wereld en onder leiding van de beroemdste dirigenten.
==> VIDEO: Zijn Gavotte en Rondeau uit Bach's Partita Nr. 3 in E-grootwerd de ruimte ingestuurd! Het optreden van de violist is opgenomen op de Voyager Golden Record die de ruimtesonde Voyager 1 van de NASA begeleidde, die in 1977 werd gelanceerd om het zonnestelsel te verkennen.
-
De Tempel der Kennis - Boekhandel Molière
Een waar cultureel centrum van de stad, ondergebracht in het voormalige Hôtel des Postes, gebouwd in 1907. Ondanks het verstrijken van de tijd heeft het zijn romantische, sprookjesachtige sfeer behouden. De toren herbergde in die tijd een duiventil van waaruit de postbodes postduiven met boodschappen lanceerden (deze duiven zijn zeker slim! cf. Darville's werk in Astrid Park). Later installeerde de stad hier de eerste telegraaf om nieuws en informatie uit te zenden in de hele streek van Charleroi.
Neem de tijd om jezelf te verliezen in de rekken om hier en daar een mooi woord of een citaat te verzamelen dat op dit moment van toepassing zou kunnen zijn.
Bladerend door een betoverende graphic novel die je meeneemt naar een parallel universum.
Misschien vertrek je met het verlangen om het avontuur uit te breiden naar de echte wereld. Bij de uitgang, de terugkeer naar de werkelijkheid in het gebrul van de stad, het gelach en het geschreeuw van de voorbijgangers.
De meest dromerige onder hen worden erdoor overvallen.
Het is het contrast dat de ervaring nog meer de moeite waard maakt.
-
Het bewegende beeld - Kaai 10
“Le Centre de l’image animée et interactive” verenigt cinema, videospelletjes en een brasserie in een hedendaagse structuur die door het Brusselse bureau V+ werd gecreëerd uit de voormalige gebouwen van de Nationale Bank van België.
Passage langs de kades. De forenzen steken de brug over naar het station en gaan naar het nabijgelegen platteland. Jongeren komen samen om te praten en om te proberen te skateboarden. Koppels wandelen in stilte, genietend van de laatste zonnestralen. Een of andere blik kruist.
Een stapje terug van de Placerelle, gewoon voor het plezier. Kijken naar de 365 werkzaamheden op de daken van QUAI 10. Misschien wachten tot middernacht om het nieuwe woord van de dag te ontdekken, voorgesteld door de machine? Vertel jezelf dan een ander verhaal terwijl het beeld gefixeerd is op deze concrete poëzie.
==> VIDEO: Het "365"-project, van het Brusselse collectief Lab[AU], bestaat in feite uit de weergave van één woord per dag, in verwijzing naar de 365 dagen van het jaar. Een systeem zoekt willekeurig naar combinaties tussen de letters. De tekens worden na elkaar weergegeven en het systeem kijkt in het woordenboek om te zien of de weergegeven combinatie bestaat. Er is een zoektijd voor de machine, die om middernacht plaatsvindt.
-
De nostalgie van de terugkeer
Toen Arthur Rimbaud in mei 1872 de "comédie de la soif" speelde, dacht hij met nostalgie terug aan de "Green Inn" als een vanaf nu ontoegankelijke plaats
Et si je redeviens
Le voyageur ancien
Jamais l’auberge verte
Ne peut bien m’être ouverte.
De groene herberg zal er nooit meer zijn, maar de sensaties van deze wandeling zullen blijven en opnieuw opduiken op de hoek van een straat, bij het zien van een voorbijganger, bij de geuren van een restaurant op het Place Charles II, bij de bries van de wind die misschien deze verzen in uw oor zal fluisteren
As I walk on from place to place
My long shadow won't leave a trace
Greed and power may prevail
No you won't find me trapped in this jail
No you won't find me in any jail
(Melanie de Biasio)
