Sint-Martinus
Kerkstraat 11 B
3960 Beek (Bree)
Kerk | XI-XV | Romaans, Gotiek | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 januari - 31 december
ma 10.00 - 17.00
di 10.00 - 17.00
woe 10.00 - 17.00
do 10.00 - 17.00
vr 10.00 - 17.00
za 10.00 - 17.00
zo 10.00 - 17.00
Kerkdiensten
Beschrijving
De parochie Beek is zeer oud. Vermoedelijk ontstond ze als afsplitsing van de parochie Kessenich, omstreeks het jaar 1000. De toren en enkele muurgedeelten dateren nog uit deze tijd en worden gezien als zeer zeldzame overblijfselen in de Ottoonse stijl, die nog vóór de romaanse stijl in beeld kwam.
De toren, opgetrokken uit zware veldkeien, was aanvankelijk een gesloten versterkte toren en werd later voorzien van een natuurstenen ingang, waarboven in reliëf de Heilige Martinus wordt afgebeeld.
Opvallend visgraatverband en twee ingemetselde koppen in de zuidermuur verdienen zeker aandacht. Het schip van de oude kerk werd in de 15e eeuw gesloopt en vervangen door drie gotische beuken in mergelsteen.
Binnen in de kerk kan je aan de hand van verschillende decoratieve elementen en kunstwerken doorheen de tijd reizen. Zo stamt de calvarie, toegeschreven aan de Meester van Elsloo, uit de 15de eeuw. Enkele laatgotische beelden stellen de H. Lucia en de H. Catharina voor. De laat-romaanse Sedes Sapientiae is allicht het oudste pronkstuk van de kerk (omstreeks 1300) maar boeiend om zien zijn ook de Sint-Anna-ten-Drieën, de Sint-Martinusgroep, verschillende houten beelden en twee rococo-biechtstoelen, tot en met de moderne kruisweg in keramiek. De altaren zijn neogotisch en dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw. Het gerestaureerde orgel met pijpwerk uit 1593, werd in 1739 gebouwd door Laurent Gilman en is afkomstig uit de Sint-Michielskerk van Bree.
Het kerkgebouw is gelegen aan het knooppunt 7 van het Limburgse fietsroutenetwerk.
KIKIRPA : Fototheek online
Foto's
Merkwaardige elementen
Romaanse toren
De Sint-Martinuskerk uit 1450, bezit een Romaanse toren uit 1007 en is opgebouwd uit veldstenen en kleurrijke bekapte natuursteen. De toren en enkele muurgedeelten dateren uit deze tijd en worden gezien als zeldzame overblijfselen in de Ottoonse stijl, die nog vóór de Romaanse stijl in zwang was. Ze werd vermoedelijk als gesloten versterkte toren gebruikt en werd later van een ingang voorzien, waarboven in reliëf de Heilige Martinus werd aangebracht. Iets boven de begane grond zijn in de toren een drietal primitieve maskerkoppen (heidenkoppen) aangebracht, die wellicht uit de Romeinse tijd dateren en waarvan er nog 2 te herkennen zijn.
Orgel
Het orgel is afkomstig uit de Sint-Michielskerk te Bree. Dit orgel werd in 1739 gebouwd door Laurent Gilman, waarbij het pijpwerk uit het oude, in 1593 door Nicolaas Niehoff vervaardigde, orgel werd gebruikt. Toen in 1782 in Bree een nieuw orgel werd geïnstalleerd, werd het Gilman-orgel verkocht aan de kerk te Beek. Bij de verbouwing in 1933 werd het orgel verplaatst, waarbij veel beschadigingen optraden en een groot deel van het pijpwerk verloren ging. Sedert 1988 vond restauratie plaats, waarbij het ontbrekende pijpwerk op historisch verantwoorde wijze werd vervangen en in 2007 was het orgel weer voltooid.
Beeld Sedes Sapientiae
Het oudste beeld van deze kerk is Sedes Sapientiae uit de 13de eeuw, in laat romaanse stijl. Het is gepolychromeerd en heeft een hoogte van 74 cm. O.L. Vrouw is gezeten op een zetel met rood overtrokken. Zetel der Wijsheid - Maria, gezeten op een troon, het kind Jezus op haar schoot vasthoudt en daarbij een roos in haar rechterhand heeft. De kroon op haar hoofd is versierd met steentjes, het kleed is overwegend goud en versierd met bloemen. De mantel is blauw, afgezoomd met goud. Het Kindje draagt een rode mantel en heft 2 vingertjes van zijn rechterhandje op. Op zijn schoot bevindt zich een duif.
Beeld Sint-Anna ten Drieën
Een gepolychromeerde Sint-Anna ten Drieën uit de 15de eeuw. Er zijn drie mogelijke composities, een horizontale, driehoekige en frontale. Deze kerk bezit de horizontale voorstelling. De heilige Anna werd in de vijftiende eeuw een van de bekendste en geliefdste heiligen. Als grootmoeder van Jezus dacht men haar bijzondere macht toe als hemelse voorspreekster bij haar kleinzoon. In deze voorstelling zitten de twee vrouwen als evenwaardige figuren naast elkaar op een bank. De grootmoeder van Jezus houdt een dichtgeslagen boek op de schoot. Maria draagt het Jezuskindje, dat een druiventros in zijn rechterhand houdt, op de schoot.
Calvarie
Een calvarieberg uit de 15de eeuw, toegeschreven aan de Meester van Elsloo. De voorstelling van de kruisiging van Jezus Christus op de berg Golgotha, geflankeerd door Maria en de apostel Johannes. Deze calvarie is van een heel bijzondere vervaardiging. Jezus wordt bijna levensgroot voorgesteld (ca. 150 cm). Bijzondere details: zware doornenkroon, halfgesloten ogen, pijnlijk opengesperde mond, haar is strepen naar beneden, smart in het hoekig gelaat. Over het hele lichaam hangt een sfeer van smart.
Beeldengroep Heilige Martinus
Beeldengroep van de Heilige Martinus, patroon van deze kerk, die zijn mantel deelt met een bedelaar. Het beeld is van ca. 1600, in gepolychromeerd hout en heeft een hoogte van 60 cm. Let in het bijzonder op de uitsnijding van dit werk, o.a. het gelaat van Sint-Martinus en de bedelaar. St.-Martinus is gezeten op een wit paard, met een lichtblauw overhemd, groene rok, rode mantel, alles afgezoomd met goud. De bedelaar draagt een bruin overhemd en lange grijze kousen.
