Sint-Gertrudis
Halfmaartstraat 3
3000 Leuven
Abdijkerk | XIV | Romaans | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 april - 30 september
ma -
di 13.30 - 16.30
woe 13.30 - 16.30
do 13.30 - 16.30
vr 13.30 - 16.30
za 13.30 - 16.30
zo 13.30 - 16.30
Kerkdiensten
Beschrijving
De kerk werd opgetrokken tussen de 13de en de 15de eeuw. Bijna het gehele gebouw is gereconstrueerd na de vernielingen in 1944, enkel het voorste gedeelte wist te ontsnappen aan de bombardementen.
De laatgotische toren (1454), gebouwd door Jan van Ruysbroeck, de bouwmeester van het Brussels stadhuis, is een van de zeven wonderen van Leuven en is gekend als ‘de toren zonder nagels’. De toren is namelijk helemaal uit steen gebeiteld waardoor er geen enkele spijker is gebruikt. In de toren hangt een van de drie Leuvense beiaarden.
In het koor van de kerk bevindt zich een prachtig laatgotisch koorgestoelte (1540-44) vervaardigd door Mathieu de Wayer. Het koorgestoelte was verpletterd onder het puin ; het sorteren en restaureren was een minitieus werk.
De kerk behoorde tot de abdij der Augustijnen. Aan de zuidkant van de kerk, vormen de oude abdijgebouwen tegenwoordig een wooncomplex.
Foto's
Merkwaardige elementen
Orgel
Het historisch orgel werd in 1714 gebouwd door Christiaan Penceler. Het instrument telt 23 registers, waarvan verschillende nog oorspronkelijk zijn. Het werd in de loop der eeuwen verschillende malen verbouwd of gerestaureerd, een laatste maal in 2000 door Marc Nagels. Titularis-organist is Wouter Dekoninck, die het orgel elke week bespeelt tijdens de zondagsviering om 10 uur. Het instrument behoort alleszins tot de waardevolste orgels van Leuven.
Beiaard
De toren-zonder-nagels is een van de zeven wonderen van Leuven en herbergt de oudste van de 4 beiaarden van de stad. Hij werd in 1778 besteld bij de beroemde Leuvense klokkengieter Andries Vanden Gheyn, en telt momenteel 49 klokken met een totaal gewicht van 15 ton. Bij bijzondere gelegenheden en op zondag in juli en augustus laat Marc Van Eyck, titularis-beiaardier, het instrument klinken. Ideale luisterplaats is de tuin van de Sint-Geertruiabdij.
Koorgestoelte
Het pronkstuk van de kerk is zonder twijfel het koorgestoelte dat in 1540 besteld werd door abt Pieter Was. Het is een merkwaardige mengeling van laatgotische stijl en een italianiserende levendigheid. Het kunstwerk werd in het bombardement van 11-12 mei 1944 volledig vernield, maar nadien gerestaureerd door de Leuvense beeldhouwer Joseph Van Uytvanck. Het kunstwerk bevat niet minder dan 496 figuren. De ikonografie is uitsluitend religieus van aard. Er zijn drie verhaallijnen : het leven van Sint-Geertrui, het leven van Sint-Augustinus en de verlossing van Christus (hoofdthema).
Korte geschiedenis
Op deze plaats bevond zich in de 12de eeuw reeds een gebedsplaats voor de H. Gertrudis van Nijvel. In 1326 verwoestte een grote brand een deel van de abdij, van de kerk en meer dan 600 woningen in de omgeving. De huidige kerk werd gebouwd in de loop van de 15de eeuw. De kanten toren dateert uit 1453. Bouwmeester was Jan van Ruysbroeck, die ook de toren van het Brussels stadhuis bouwde. De torenspits werd gerestaureerd in 2005.
