Onze-Lieve-Vrouw- Hemelvaart

Drieluik 'Nood Gods'

Het pronkstuk van de kerk, toegeschreven aan de Meester van Frankfurt (Antwerpen 1460, ca. 1533). Vermoed wordt dat het door een heer van Watervliet werd besteld en voor de kerk bestemd werd, maar verdere gegevens ontbreken hierover.

Stijlkritisch wordt het werk gedateerd tussen 1515 en 1525. Een eerste vermelding van dit drieluik in documenten dateert pas van 1627, toen werd een Brusselse schilder David Noveliers betaald om het te herstellen. Uit deze vermelding weten we ook dat het werk oorspronkelijk op het hoogaltaar stond opgesteld. Op het geopend drieluik wordt links de Kruisdraging, centraal de Kruisafneming en rechts de Verrijzenis afgebeeld.

Portaal en orgel

Het vroegbarokke orgel is in 1643 gebouwd door de Bruggeling Boudewijn Ledon. Het orgel van Watervliet is een merkwaardig instrument, dat bijzonder geschikt is voor de barokmuziek. Het bezit karakteristieke registers zoals bv. de 'nachtegaal', één van de akoestische kunstgreepjes waarop men in de barokperiode verzot was.

Onder het orgel bevindt zich een sierlijk portaal dat de barok aankondigt; het is een werk van Jacques Sauvage uit Gent en is '1649' gedateerd in een cartouche; Het bestaat uit drie delen gemarkeerd door zuilen die die op een hoog en vooruitgeschoven voetstuk staan. In die ritmische indeling herkent men nog de renaissancestijl.

Hoofdaltaar, kooromgang en koorgestoelte

Het monumentale hoofdaltaar is helemaal in barokstijl afgewerkt. In 1652 - 1655 werd de Mechelse beeldhouwer Lucas Faydherbe aangezocht voor het maken van het nieuwe hoogaltaar. Hij was drie jaar actief in het atelier van Ruebens, begreep al vroeg de dynamische stijl van Rubens en zette deze om in sculptuur.
Het koorgestoelte is qua stijl totaal verschillend van de communiebank en de preekstoel maar sterk gelijkend op het portaal. Het werd in 1643 gemaakt door Jacques Sauvage. De deurtjes die toegang geven tot het gestoelte dragen het wapenschild van de familie Lauwerijn.

Grafsteen van Hiëronymus Lauwerijn en zijn echtgenote

Hieronymus Lauwerijn liet de trotse Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk bouwen tussen 1501 en 1540. Tot de Franse Revolutie beheerste de graftombe van Hiëronymus Lauwerijn het hoogkoor van de kerk. In zijn testament beschreef Lauwerijn zijn wens om in het koor van zijn kerk begraven te worden. Het praalgraf werd tijdens de Franse Revolutie verwijderd en vernietigd. In 1893 werd de grafkelder in het koor herontdekt. De overgebleven fragmenten van de deksteen werden bij elkaar gebracht en vervolledigd in gips door beeldhouwer Rooms uit Gent. Die steen werd in 1894 opgesteld in de kooromgang en is de beeltenis van Lauwerijn en dienst echtgenote.

Barokke preekstoel en communiebank

De preekstoel werd vanaf de contrareformatie een belangrijk meubel in de kerk. Het is een kunstwerk uit 1726 van de bekende beeldhouwer Hendrik Pulinx (1698 - 1781). Het thema dat hier wordt uitgebeeld is het 'Laatste Oordeel' zoals beschreven in de Apocalyps van Johannes. Onderaan komt Hiëronymus Lauwerijn voor, de patroon van de stichter van de kerk.

De communiebank is van dezelfde meesterhand als de preekstoel. De gelijkenis is treffend inzake compositie en uitwerking van het loofwerk en de engeltjes.

't Stee en de kerk van Watervliet

De kerk van Watervliet werd opgericht begin 16de eeuw en wordt ter plaatse 'Katedraal van het Noorden' genoemd. De kerk domineert het prachtige dorpsplein of Stee, dat vroeger een wekenlijkse marktdag kende en elk jaar een jaarmarkt. De dorpskom is gesitueerd rondom dit trapeziumvormige gemeenteplein en is voorzien van een kiosk en een publieke waterpomp. Rondom het plein bevinden zich enkele van de voornaamste gebouwen van de gemeente, de kerk met kerkhof, de pastorie, het voormalig gemeentehuis en enkele burgerhuizen. Het noord-zuid-tracee van de Molenstraat en Ketterijstraat bepaalt reeds eeuwen lang de aanblik van het dorp.