Heilige Johannes de Doper en O-L-V ten Hemel opgenomen
Abdijstraat 1
3271 Averbode (Scherpenheuvel-Zichem)
Abdijkerk | 1664-1672 | Barok | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 januari - 31 december
ma 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
di 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
woe 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
do 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
vr 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
za 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
zo 7.00 - 12.30 • 13.30 - 19.00
Kerkdiensten
Beschrijving
De abdij van Averbode werd gesticht in 1134 door graaf van Loon. Het binnenplein wordt betreden via een 14de eeuwse poort.
De barokke kerk van de abdij der norbertijnen in Averbode, is ontworpen door Jean Van den Eynde (1664-1672) en verving een oude kerk in romaans-gotische stijl. De kerk is toegewijd aan Johannes de Doper en aan Onze-Lieve-Vrouw ten hemel opgenomen. Aan de gevel zijn twee beelden te zien van de heilige Norbert (rechts) en Johannes de Doper, patroonheilige van de abdij (links).
De nieuwe kerk moest, in een reactie tegen de Reformatie, de gelovigen overweldigen met haar weelderig decor. Een preekstoel uit de 18de eeuw, vijf altaren, het koorgestoelte (1672) met 72 zitplaatsen en andere meubilair getuigen daarvan.
Het hoofdaltaar is getooid met een beeldengroep die de hemelvaart van Maria uitbeeldt. Het schilderij van Gaspar de Crayer (De Stichting van de Orde van Prémontré) verhuisde van het altaar naar de kapittelzaal.
In 2001 is een nieuw altaar geplaatst met tien ton Veronamarmer.
Kerk en abdij liggen in een bosrijke omgeving, met wandelpaden onder meer naar de Kroningskapel, op een zandheuvel. Bezoek ook de begraafplaats waar onder andere schrijver Ernes Claes begraven ligt.
Foto's
Media
Merkwaardige elementen
Hoofdaltaar
Helemaal achteraan in het koor staat het hoogaltaar opgetrokken uit veelkleurig marmer (1753). Tussen de zuilen zien we de Tenhemelopneming van Maria. Onderaan staan drie apostelen bij haar lege graf. Maria rijst ten hemel op een wolk omringd door engeltjes. Ze wordt bovenaan opgewacht door de Heilige Drievuldigheid: God de Vader (met wereldbol en scepter), Christus (met kruis) en de Heilige Geest (in de vorm van een duif). Koning Salomo en Johannes de Doper aanschouwen het geheel van aan de zijkanten. Naast het hoofdaltaar hangen twee schilderijen van P.J. Verhaghen. Links wordt het Laatste Avondmaal afgebeeld, een tafereel uit het Nieuwe Testament. Rechts zien we een scène uit het Oude Testament: het offer van Melchisedek en zijn ontmoeting met Abraham. Onder het hoofdaltaar leiden twee vergulden deuren naar een crypte waarin de overleden abten worden bijgezet.Norbertusaltaar
In de linkerdwarsbeuk staat het altaar van de Heilige Norbertus, stichter van de Orde der Premonstratenzers (ook wel de Norbertijnen genoemd). Het wordt bekroond door een beeld van Norbertus onder een baldakijn met twee engelen. Daaronder zien we hoe Norbertus het witte ordekleed ontvangt uit de handen van Maria. De beeldengroep wordt geflankeerd door twee martelaren uit de abdij van Middelburg (NL): Adriaan Jansen en Jacob Lacops werden samen met andere priesters en religieuzen om het leven gebracht tijdens de godsdiensttwisten in 1572. De strop om hun hals en de martelaarspalm verwijzen naar hun martelaarschap. De pauselijke tiara en de kelk verwijzen naar hun trouw aan het katholieke geloof.
Altaar van Johannes de Doper
In de rechterdwarsbeuk staat het altaar van de patroonheilige van de kerk: Johannes de Doper. Johannes zelf prijkt helemaal bovenaan onder een palmboom. De engelen met zwaard en gouden schaal verwijzen uiteraard naar zijn onthoofding. Daaronder zien we hoe Elisabeth (zijn moeder) Maria ontmoet. Aan hun zijde staan Jozef en Zacharias, Johannes vader. Het altaardoek beeldt de geboorte van Johannes af.Koorgestoelte
Aan weerszijde van het koor staat een indrukwekkend, barok koorgestoelte. Het werd in 1673 afgeleverd door het atelier van Octaaf Herry uit Antwerpen. In de nissen staan heiligen en zaligen van de Norbertijnenorde. De engelen dragen voorwerpen die verwijzen naar het lijden en de dood van Christus. De leuningen van de 72 zitplaatsen zijn versierd met allemaal unieke engelenkopjes. Verder zien we ook veel dieren, planten en mythologische figuren die niet alleen figuratief maar ook symbolisch zijn.Biechtstoelen
In de dwarsbeuken staan twee classicistische biechtstoelen die in 1779 gemaakt werden door Cornelis De Smedt uit Antwerpen. De zijkanten zijn versierd met passie- en boetetuigen. Bovenop de biechtstoelen staan Maria Magdalena (links) en de Heilige Maria van Egypte (rechts).Orgel
Het monumentale orgel boven het portaal dateert uit de 19de eeuw. De orgelkast is rijkelijk versierd met beelden van de apostel Petrus en koning David, musicerende engelen, engelenkopjes en muziekinstrumenten. Boven op het orgelbuffet staat een geschilderde voorstelling van St-Cecilia van Rome, patrones van de (kerk)muziek. Het orgel telt 64 registers, vier klavieren en meer dan 3500 orgelpijpen Het is een prachtig voorbeeld van de romantische orgelbouw. In afwachting van een restauratie, kan het momenteel niet bespeeld worden. Het orgel in de rechterdwarsbeuk werd in 2001 geplaatst.
Partners
