De oud-collegiale O.L.Vrouwekerk is een monument van Brabantse hooggotiek en meer specifiek zijn lokale variant: de Demergotiek, o.m. herkenbaar aan het veelvuldig gebruik van ijzerzandsteen (ook: Diesteriaan genaamd).
Dank zij een originele inscriptie in het koor zijn de naam van architect Jacob Piccart en de bouwdatum 1337 bekend gebleven.
In het kerkinterieur gelden vooral het koordoksaal, het koorgestoelte en de smeedijzeren kroonluchter als onbetwiste meesterwerken van laatgotiek.
In de zijkoren zijn de monumentale barokaltaren de voornaamste blikvanger. Dankzij een recente restauratiecampagne zijn deze laatste nu in volle glorie te bewonderen. Bij de altaarretabels zijn vooral de panelen ‘De Mystieke Wijnpers’, ‘Prefiguraties van de Eucharistie in het Oud-Testament’ en ‘Taferelen van de h. Barbara’ en altaardoeken van Gaspar de Crayer en Pieter-Jozef Verhaghen vermeldenswaard.
Samen met de 16de eeuwse heiligenbeelden, de gewelfsleutels, het zilveren vaatwerk (vrij toegankelijk in de museale schatkamer) en het in de kerk aanwezige archief kan men spreken van een uitzonderlijk erfgoedgeheel.
In de monumentale westertoren, landmark van de stad, werd recentelijk een nieuwe ‘vredesbeiaard’ geplaatst.