Met de fiets
13.00 km
3 h
Het glasblazen in al zijn vormen
Een ontdekkingstocht die de kunst van het glasblazen, de geschiedenis van een wijk en het lot van een invloedrijke familie met vele facetten combineert.
Tot aan de industriële revolutie was de regio Charleroi bezaaid met dorpen en enkele grotere steden. De regio onderging een metamorfose in de 19e eeuw met de industriële ontwikkeling. Waar voorheen alleen velden of bosgebieden waren, ontstonden nieuwe wijken rond de industriële infrastructuren. Tussen 1830 en 1900 steeg de bevolking van de huidige stad Charleroi (15 gemeenten) van 30.000 naar meer dan 170.000 inwoners!
*****
"De wereld is te vergelijken met een kristallen blok met ontelbare facetten. Afhankelijk van zijn structuur en positie ziet ieder van ons bepaalde facetten. Alles wat ons kan boeien, is het ontdekken van een nieuwe kant, een nieuwe ruimte."
Alberto Giacometti
Verder op PC Verder op smartphone
-
Kapel Notre-Dame de Heigne
De kapel Notre-Dame de Heigne, één van de weinige overgebleven voorbeelden van Romaanse kunst in de regio Charleroi, dateert uit de 12e eeuw. Destijds maakte het deel uit van een voormalige priorij in het gehucht Heigne, dat ooit deel uitmaakte van de abdij van Lobbes.
Na de Franse Revolutie moesten de monniken van Lobbes de plaats verlaten: de kerk en de priorij werden afgestaan aan de gemeente Jumet, die ze verkocht aan de glasmeester Antoine Houtart. De kerk werd niet meer gebruikt en werd een glaswinkel, en erachter werd een glasfabriek gebouwd. Niettemin werd de eredienst hervat in het begin van de 19e eeuw.
Dit voormalige bedevaartsoord rond de "Maagd van de kiezelstenen" is nu het vertrek- en eindpunt van de Tour de la Madeleine.
-
Het bos van Heigne
Het bos was de ideale plaats om de grondstoffen te vinden die nodig waren om glas te maken: brandhout en potas (uit houtas of planten zoals varen). Veel arbeiders liepen daarom over de paden van dit groene gebied naar hun werk. Twee oude terrils getuigen hiervan: Saint-Louis en Heigne.
Boswandeling -
Het park van Bivort
De poorten van het Bivort Park verschijnen aan het einde van het pad...
Het park werd aangelegd rond het kasteel dat tussen 1868 en 1869 werd gebouwd voor Henri-Joseph Bivort, een meester-glasblazer.
Na de liquidatie van de activa van het bedrijf Bivort in 1967 werd de Belgische staat in 1974 eigenaar van het park en het kasteel en droeg het voor een symbolische frank over aan de gemeente Jumet. In 1976 werd het park opengesteld voor het publiek, met behoud van de indeling die de Bivorts kenden. Het kasteel, dat al enkele jaren verlaten was, werd vernietigd, met uitzondering van enkele bijgebouwen in de rue Joseph Bivort: een bakstenen muur rond het pand, een paviljoen bij de secundaire ingang en een kas die tegen de omringende muur van een nu verdwenen moestuin leunde.
In het midden van de tuin waren twee vijvers die gevoed werden door de beek Rosaires. De kleinere is opgevuld met het puin van het kasteel. Cementen beelden, kopieën van oude beelden, worden op de gazons geplaatst. De beelden van Flora en de Borghese gladiator blijven staan.
Verschillende opmerkelijke bomen sieren het park. Een platte esdoorn heeft de titel van Waals kampioen gekregen. Een andere zilveresdoorn, met een stam van 5,25 m omtrek, behoort tot de mooiste van België. Een candelabra ceder is de beste in zijn soort in Wallonië.
De laan met kastanjebomen, vervangen door een nieuwe aanplanting in 2008, leidt naar de hoofdingang, rue Maximilien Wattelar. Het is versierd met een smeedijzeren hek waarvan het fronton is voorzien van de initialen H.J.B., de initialen van de meester-glasblazer.
(Bron: charleroi-decouverte.be / F. Dierick)
Na een bezoek aan een duizend jaar oude kerk, het doorkruisen van een nog ouder bos en een bezoek aan een park dat de rijkdom van de glasindustrie symboliseert...De steegjes van een arbeiderswijk die de bloeiende industrieën van de afgelopen eeuwen dienen...
-
De Mammeluk
De Mammelukken zijn één van de groepen die paraderen tijdens de Tour de la Madeleine. Het waren Egyptische soldaten, leden van een militie bestaande uit bevrijde slaven in dienst van verschillende moslimheersers, een militie die, zoals in Egypte gedurende twee en een halve eeuw, bij talrijke gelegenheden de macht hadden.
-
De Place du Ballon
Het "Place du Ballon" is het centrum van de wijk. Halverwege de jaren negentig werd het gemoderniseerd met "zwarte ballen" om het trottoir af te bakenen van de weg. Deze vormen zijn misschien een verwijzing naar de centrale sculptuur van het plein: "De ballon van het jaar II" van Giuseppe Miggiano.
Het beeld doet denken aan het aerostaat "l'Entreprenant" dat door de Franse troepen uit Maubeuge werd overgebracht om dienst te doen als luchtobservatorium (Jumet - 180 m). Deze observatieballon, opgeblazen met waterstof en in staat om tot een hoogte van 400 meter te stijgen, werd door de Franse generaals gebruikt om te kunnen zien wat er in Fleurus (7 km verderop) gebeurde tijdens de gelijknamige slag op 26 juni 1784 (Jaar II).
-
Kerk van de Onbevlekte Ontvangenis
De kerk van de Onbevlekte Ontvangenis staat op één van de hoogste punten van Jumet. Zijn toren, aan beide zijden geflankeerd door een kapel, maakt hem tot een oriëntatiepunt in de omgeving: hij is 38 meter hoog, de achthoekige spits 27 meter, het kruis 7 meter, waardoor de totale hoogte 72 meter bedraagt en van kilometers ver zichtbaar is.
De neoromaanse kerk werd in het midden van de 19e eeuw gebouwd met de financiële steun van de familie Bivort, plaatselijke industriëlen, en meer bepaald van Clément Bivort, als antwoord op zijn wens om "het leven van de arbeiders te moraliseren door middel van de godsdienstbeleving ". Door deze ligging in het centrum van het district konden zij dus een zekere druk en sociale controle op de bevolking uitoefenen.
- Gedenkplaat van Edouard Bivort:
In tegenstelling tot zijn twee broers Henri en Clément, die in het bedrijfsleven gingen, koos Edouard voor het kerkelijke pad. Na een periode in de kathedraal van Doornik werd hij de eerste pastoor van de nieuwe parochie Gohyssart, een katholieke vuurtoren in het hart van een overwegend protestantse volkswijk.
ANECDOTE :
De aanwezigheid van mijnen in de buurt, aan de oorsprong van de wijk, blijft voor altijd het gebouw markeren: de oneffenheden van de eerste trede die toegang geeft tot het koor zijn te wijten aan een grondverschuiving, die getuigt van de aanwezigheid van mijngangen.
-
Kapel van Onze Lieve Vrouw van het Bos
Deze kapel bewaart al eeuwenlang de icoon van Onze Lieve Vrouw van het Bos, het voorwerp van vrome toewijding van de inwoners van het gehucht, oorspronkelijk geplaatst in een kruik niet ver van de Cour Puissant (bij het kerkhof). Dit beeld is nu te zien in de kerk van Gohyssart (zie de 6 elementen).
Dit kleine religieuze gebouw grenst aan de muren van de voormalige kolenmijn Amercoeur, voor de helft eigendom van de familie Bivort, waarvan Clément de Bivort in de 19e eeuw directeur was. Ondergraven door water, werd de kapel in 1843 herbouwd, met name dankzij de financiële tussenkomst van de industrieel. Als fervent katholiek steunde en ontwikkelde hij religieuze werken in de regio, omdat hij de godsdienst wilde gebruiken om de arbeidersbevolking, die volgens hem te veel beïnvloed was door de Internationale en het socialisme van die tijd, te moraliseren.
-
Terugkeer via de terril van Naye à Bois
De weg daalt lichtjes naar het kanaal Charleroi-Brussel, door arbeiderswijken en langs enkele groene zones. Het is ook mogelijk om de terril van Naye à Bois te verkennen, ook bekend als de "terril des Couloutes" (toegang aan de Rue de la Docherie), waar minder dan een eeuw geleden steenkool werd gewonnen...
Voor degenen die geïnteresseerd zijn in dit onderwerp is er een website met alle gemarkeerde wandelingen rond de terrils: cheminsdesterrils.be
-
Langs het kanaal
Langs het kanaal, aan de andere kant van de oever, is een ander landschap te zien. De koelschoorstenen van de Amercoeur-centrale vallen even op, voordat de horizon opklaart om plaats te maken voor een meer landelijke omgeving.
Dit rustige arbeidersstadje heeft nog steeds zijn eigen manier van vibreren, in de herinnering aan zijn rijke industriële verleden. De kolenmijn van Amercoeur (Clément de Bivort) en de Verreries de la Coupe (Henri de Bivort) zijn nu verdwenen, maar de kerk van Jumet-Gohyssart domineert nog steeds de buurt. Misschien is zijn toren in de verte te zien?
