Kapittelkerk van Sint-Dimpna te Sint-Dimpna (Geel) - Ontdek deze open en gastvrije religieus gebedshuis

Kapittelkerk | 1300-1400 | Gotiek | Katholieke Kerk

Toiletten Bedevaartsoord

Kaart

Openingsuren

01 april - 30 september
ma -
di 14.00 - 17.00
woe 14.00 - 17.00
do 14.00 - 17.00
vr 14.00 - 17.00
za 14.00 - 17.00
zo 14.00 - 17.00

Geleide bezoeken

+32 14 56 63 80

Kerkdiensten

www.sintdimpna.be

Beschrijving

De Sint-Dimpnakerk (1349-1479) in Geel is een opmerkelijk monument opgetrokken in zogenaamde Demergotiek, een regionale variant van de gotische stijl. De robuuste en onafgewerkte toren versierd met speklagen van witte zandsteen en bruine ijzerzandsteen werd later toegevoegd (1454-1585).

In oorsprong was het gebedshuis een bedevaartkerk. De Heilige Dimpna en haar biechtvader Gerebernus zouden namelijk hier begraven zijn. Deze Engelse schone zou volgens de legende in de 7de eeuw naar Vlaanderen gevlucht zijn van haar vader die haar wilde huwen. Hij kwam haar evenwel achterna en onthoofde haar in een vlaag van waanzin. Na haar dood werden verschillende zieken, voornamelijk geestenzieken, genezen aan haar graf. Dit gaf de aanzet tot de verering van de Heilige Dimpna en de bouw van een ziekenkamer aan de zuidzijde van de kerk in 1683. De geesteszieken konden er gedurende 9 dagen verbleven om - via allerlei rituelen - van hun ziekte genezen te worden.

Ondanks verschillende verwoestingen, tijdens de Beeldenstorm (1566), de Franse periode (eind 18de eeuw) en WO II, is de kerk goed bewaard en kan het pronken met een uniek interieur.

Hoewel de kerk van binnen een harmonieuze soberheid uitstraalt bevat het meerdere uitzonderlijke kunstschatten. De diverse retabels en het renaissance praalgraf van de familie de Merode zijn de absolute blikvangers. Het apostelretabel werd onlangs toegevoegd op de Vlaamse Topstukkenlijst omdat het het oudst bewaarde retabel in gepolychromeerd natuursteen is in Vlaanderen. Het Dimpnaretabel, dat de legende verhaalt, prijkt reeds langer op de Vlaamse Topstukkenlijst.

Een ware parel dus !

Er bestaat een uitgebreide gids (64p) over de kerk. Deze is beschikbaar voor 3.5 euro bij de Toeristisch dienst van Geel en in de kerk. Verder zijn er ook infopanelen voorzien in de kerk.

Parochie Sint-Dimpna

KIKIRPA : Fototheek online

Vlaamse Topstukkenlijst

Vlaamse Meesters in Situ

Fietsroute "Met helden & heiligen" via de knooppunten

Foto's

Media

Merkwaardige elementen

Dimpnaretabel

Het 16de-eeuwse retabel, 7 m hoog en 6,5 m breed, telt meer dan 200 eikenhouten beeldjes die taferelen vormen rond de legende van Sint-Dimpna. Onderaan zie je haar leven en marteldood, in het midden haar verheerlijking op aarde en bovenaan haar zegepraal in de hemel, bekroond met de Calvarieberg. In de nis staat een neogotisch reliekschrijn met relieken van Sint-Dimpna en Sint-Gebernus.

Apostelretabel

Dit witstenen retabel uit de 14de eeuw is het oudste kunstwerk van de kerk. Het bestaat uit 7 gotische portalen: 6 kleinere met telkens twee nissen waarin apostelen met hun attributen staan, zoals Petrus met sleutel en Johannes met boek. Het grotere middenportaal toont een Calvarie: Christus gekruisigd tussen zon en maan, geflankeerd door Maria en Johannes.

Passieretabel

Het eikenhouten passieretabel (1490-1500) uit een Brussels atelier draagt het keurmerk van Brusselse beeldhouwers, een dubbele hamer, ontdekt op Christus’ rug tijdens restauratie. De gekruisigde Christus staat centraal. Wanneer men de luiken openzet kan men het volledige passieverhaal ‘lezen’. Het leest namelijk als een stripverhaal van Jezus’ lijden te beginnen in de Hof van Olijven en te eindigen met Pinksteren.

Secreet en schilderijtjes van de Merodes

In het secreet, een verborgen ruimte afgesloten door 16de-eeuwse deuren, werden relieken, kunstschatten en documenten bewaard. De toegang tot boven- en kelderverdieping werd later dichtgemetseld. Onlangs gerestaureerd, fungeert het nu als mini-schatkamer met o.a. twee schilderijen van de familie Merodes door Jan Mostaert, gemaakt ter verloving en beschouwd als topstukken van Vlaamse kunst.

Praalgraf van baron Jan III van Merodes en Anna van Gistel

Het koppel huwde in 1520. Na de dood van baron Jan III van Merodes in 1550 werd hij samen met zijn vrouw in het koor van de Dimpnakerk begraven. Hun renaissancegraf, gemaakt door Cornelis II Floris de Vriendt, toont hen biddend op een sarcofaag. Aan hun voeten liggen leeuw en hond als symbolen van moed en trouw. Wapenschilden, Romeinse herauten en ridderlijke attributen vervolledigen het monument.

Glasramen

De gebrandschilderde ramen (1889-1900) uit het Antwerpse atelier Stalins en Janssens tonen de legende van Sint-Dimpna. Zij was de dochter van een Ierse koning en een christelijke moeder. Na haar moeders dood wilde de koning zijn dochter Dimpna huwen, maar zij vluchtte met haar biechtvader Gerebernus naar Geel. Daar doodde haar vader hen. De inwoners begroeven de martelaren en riepen Dimpna aan voor genezing. Geel groeide uit tot een bekend bedevaartsoord die pelgrims van heinde en verre aantrok.