Open Kerkendagen in
Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoop
Portaels Plein 68
1800 Vilvoorde
Kerk | 1350-1490 | Gotiek | Katholieke Kerk
Verken uw erfgoed
Vrij bezoek
31 mei 2025 : 10.30 - 12.30 en 14.00 - 18.00Prijs
GratisContacten
Michel Leunen+32 2 251 42 80
+32 478 42 48 25
micheletcatherineleunen@gmail.com
Partners:
KerkfabriekMeer over deze kerk
Geleide bezoeken
Kerkdiensten
Zondag 11.00
Beschrijving
De hoofdkerk van Vilvoorde gaat terug tot de veertiende eeuw. Ze verving de bestaande, Romaanse dorpskerk. Ze is opgetrokken in Ledische zandsteen in een gotische stijl. De bouw van het koor en het transpet startten vermoedelijk in 1342 onder leiding van bouwmeester Adam Gherijs. Wegens geldgebrek kon het schip pas in de vijftiende en zestiende eeuw gebouwd worden.
Van de geplande torens, werd enkel de noordelijke afgewerkt. Tot 1891 werd het gebouw omringd door een kerkhof. Omstreeks 1889 werden binnenin diverse lagen verf en pleisterwerk verwijderd tijdens restauratiewerken.
De kerk bezit een rijke beeldenschat: Melchisedek en Aäron op het hoofdaltaar (17de eeuw) zijn van de hand van Frans Duguesnois. Er zijn verschillende, gepolychromeerde houten beelden: Sint-Rochus (17de eeuw), Heilige Antonius van Padua (19de eeuw), Onze-Lieve-Vrouw van Smarten (15de eeuw), Christus liggend in het graf (ca. 1630) en twee beelden van Onze-Lieve-Vrouw met Kind (16de eeuw).
Daarnaast zijn er ook schilderijen te bewonderen: “De vier evangelisten” door Godefridus Maes (ca. 1700), “De Bewening van Christus door Annibale Carrachi (1560-1609) en een Triptiek gesigneerd door Jan Portaels (1852). De kerk bezit ook diverse achttiende-eeuwse schilderingen toegeschreven aan de Vlaamse School.
Het indrukwekkende, barokke koorgestoelte met twee rijen zitbanken en aan weerszijde voorstellingen van het passieverhaal is afkomstig van de priorij van Groenendael (Hoeilaart). Het werd in 1786 aangekocht. De barokke preekstoel (1665) is afkomstig uit de Sint-Joriskerk van Antwerpen.
De kerk telt enkele merkwaardige grafstenen waaronder Karel van Bourgondië († 1535) en zijn echtgenote Catharina van Aelst († 1533): een arduinen bas-reliëf met voorstelling van de overledenen in biddende houding. Verder is er ook de grafsteen van Philippus van Dongelberge († 1645). Hij was lange tijd meier van Vilvoorde. Zijn arduinen grafsteen toont de overledene in ontbinding, opgesmukt door wapenschilden en symboliseert de vergankelijkheid van de aardse grootheid en rijkdom.
Bron
Inventaris voor het Bouwkundig Erfgoed (VIOE)
Foto's
Merkwaardige elementen
Koorgestoelte (17de eeuw)
Het gebeeldhouwde koorgestoelte, dat in 2013 zijn 350ste jubileum vierde, is afkomstig van de Abdij van Groenendael. Het is een complex van godgeleerdheid, iconografie, mythologie en klassieke letterkunde met levensgrote beelden en uitzonderlijk detail. De uitgebeelde thema’s zijn o.a. het lijdensverhaal van Christus, de apostelen, de kardinale deugden, St. Janneke en het lam en de Aanbidding der Wijzen. Ook taferelen uit de Griekse mythologie (Eneïs) komen aan bod.
Preekstoel (17de eeuw)
De preekstoel, oorspronkelijk gebeeldhouwd voor de Antwerpse St Joriskerk, is van de hand van niemand minder dan Artus Quellinus, wiens school in 1600-1700 zijn volle bloei kende. De gelijkenis met het koorgestoelte doet vermoeden dat beide van dezelfde school afkomstig zijn.
Grafsteen Karel van Bourgondië
Dichtbij de linkeruitgang vindt men een prachtige grafsteen uit 1533, opgericht voor Ridder Karel van Bourgondië en zijn gemalin Catharina van Aelst (16de eeuw). De aanwezigheid van de page of nar onderaan betekent dat de ridder niet op het slagveld omgekomen is, maar thuis is overleden.
Grafsteen Ridder Philip van Donghelberge
Ridder Philip van Donghelberge was jarenlang “meier” van Vilvoorde en overleed in 1646. De tekst onderaan staat volledig in het teken van de afbeelding van het lichaam waar de ontbinding reeds is opgetreden. “De dood beeldde mij hier af zonder schoonheid en in vorm aan allen gelijk. Wie gij ook zijt, u staat geen ander uitzicht te wachten. Ik ben wat gij zult zijn en wat gij zijt was ik.”
Orgel
Het oorspronkelijke orgel voor de kerk van O.-L.-V. van Goede Hoop werd gebouwd door Jean-Baptiste Goynaut in het jaar 1769. Dit instrument (met mechanische tractuur) is blijkbaar ongewijzigd en intact gebleven tot het begin van de 20ste eeuw. Pas in 1902 is er melding van een grondige transformatie van het orgel door de Duffelse orgelbouwer Jos Stevens. Die heeft de orgelkast in twee verdeeld, aan weerszijden van het doksaal geplaatst, de dispositie uitgebreid en de tractuur pneumatisch gemaakt. Op die manier werd het glasraam van het doksaal zichtbaar vanuit de kerk, een van de vermoedelijke redenen voor deze verandering. Ook werd er zo ruimte gecreëerd voor de steeds groter wordende koren die plaatsnamen op het doksaal.Na bijna 100 jaar was deze mechaniek zo goed als versleten en werd de tractuur omgebouwd naar een elektrische verbinding tussen de toetsen en de windlade. Deze laatste wordt sindsdien bediend door elektromagneten. Hierdoor is de trage reactie van de pneumatiek verleden tijd en speelt het orgel bijna zo goed als een mechanisch instrument. Deze werken werden uitgevoerd anno 1997 door orgelbouwer Pieter Vanhaecke uit Erps-Kwerps.
