Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart
Kerkplein
9400 Ninove
Abdijkerk | XVIII-XIX | Barok | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 januari - 31 december
ma 9.00 - 17.00
di 9.00 - 17.00
woe 9.00 - 17.00
do 9.00 - 17.00
vr 9.00 - 17.00
za 9.00 - 17.00
zo 9.00 - 17.00
Bedevaartsoord van de H. Cornelius
Geleide bezoeken
+32 54 33 20 25
vandaele.alexander@gmail.be
Kerkdiensten
Beschrijving
Deze driebeukige barokkerk in baksteen en Ledische kalkzandsteen met kenmerkende plattegrond en zuidwestgevel werd in 1727 ingewijd als abdijkerk van de norbertijnen, na een bijna 100-jarige bouwgeschiedenis. Sinds 1813 fungeert ze als parochiekerk, maar abt Ferdinand Vander Haeghen had indertijd een dubbel doel voor ogen: het koor en kruisbeuken zouden dienen als kloosterkerk, het schip als bedevaartskerk.
De vierkante oosttoren met zeszijdige lantaarn werd pas in 1825-1844 toegevoegd onder leiding van architect Lodewijk Roelandt (1786-1864).
Het helder, rijk versierd interieur met een opvallende stijleenheid zorgt ervoor dat deze kerk geprezen wordt als een van de belangrijkste gebedshuizen van het land en een van de volledigste kunsthistorische scheppingen van de Denderstreek.
Het omvangrijke koorgestoelte en de preekstoel dateren uit de 17de eeuw en werden overgebracht uit de oudere parochiekerk, gesloopt in 1816-1828, maar de overige aankleding in classicerende barok- en régencestijl is volledig tot stand gekomen onder de leiding van abt Vander Haeghen tijdens de eerste helft van de 18de eeuw.
De lambrisering aan elke zijwand van het schip omvat telkens tien geschilderde taferelen over de heiligen Cornelius en Cyprianus, waaraan de voormalige abdijkerk was toegewijd. Niet te missen is de binnenzijde van de centrale koepel, versierd met stucdecoratie.
Bibliografie: DHANENS E., Inventaris van het kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, deel XI, De onze-Lieve-Vrouwkerk te Ninove, Gent, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, 1980.
Foto's
Media
Merkwaardige elementen
Lambrisering zijbeuken
Bij het betreden van de kerk is menig bezoeker behoorlijk onder de indruk van de eikenhouten muurbekleding van de zijbeuken. Deze bevat telkens vier grote schilderijen, gealterneerd door zes gebeeldhouwde bas-reliëfs; dit alles omgeven door decoratieve omlijstingen in Régencestijl.Aan de zuidzijde worden tien van de voornaamste voorvallen uit het leven van de H. Cornelius afgebeeld, aan de noordzijde tien belangrijke gebeurtenissen uit het leven van de H. Cyprianus. Samen met O. L. Vrouw waren zij de patroonheiligen van de abdij.
In de boekjes op de presentatiestoelen is gedetailleerde informatie te vinden over alle kunstobjecten (schilderijen, houtsnijwerken, broederschapslijsten, orgel, altaren, …). Deze ‘infopunten’ staan verspreid over de gehele kerk en zijn vrij te raadplegen.
Reliekschrijn van de H. Cornelius en de H. Cyprianus
Een van de pronkstukken van de kerk is het reliekschrijn van de H. Cornelius en de H. Cyprianus. Het schrijn (door Brusselse meesters, 1643-1644, belegd met verguld koper en gedreven zilver) is uitgevoerd in de vorm van een baroksarcofaag, rust op vier klauwpoten en is overvloedig versierd met acanthusbladeren waartussen engeltjes spelen. Op elke wand bevindt zich een gehistoriseerd reliëf betreffende de marteling, de verheerlijking en de heilzame tussenkomst van de beide heiligen. De met zilver belegde reliekhoorn bovenop het schrijn is vermoedelijk uit 1586.Door de eeuwen heen werd het schrijn in ommegangen rondgedragen. Nog steeds staat het centraal bij de verering van de H. Cornelius tijdens het pinksterweekend.
Koor
Het koorgedeelte van deze voormalige abdijkerk is sterk uitgebouwd. Het is voorzien van een rijkelijk versierd eikenhouten koorgestoelte dat uit een voorlopige kapel (1638) werd overgebracht.Aan de toegang tot het hoogkoor is een al even rijkelijk gebeeldhouwde communiebank (in eikenhout, midden 18e eeuw) met vier gehistoriseerde reliëfs te aanschouwen. Opvallend is dat zowel bij de centraal geplaatste koorlezenaar (uit drie soorten marmer), als in de figuratie van het gemarmerde en vergulde hoogaltaar, het thema ‘Hoop, Geloof en Liefde’ werd uitgebeeld.
Hoog boven het hoofdaltaar bevindt zich de beeltenis van de hemelvaart van Maria, patrones van de kerk sinds 1813.
Onze-Lieve-Vrouwaltaar
In een van de zijkapellen, een uitbouw van de noordelijke dwarsbeuk, staat een altaar (in gemarmerd en verguld hout, 1730) dat oorspronkelijk werd opgericht ter verering van de H. Drie-eenheid en Sint Jozef. Na 1812, toen de abdijkerk tot parochiekerk was omgevormd, werd het altaar toegewijd aan O.L. Vrouw. Vooral bijzonder is het wit marmeren beeld van O. L. Vrouw met het Kind Jezus (18e eeuw). Tijdens de Franse overheersing hielden inwoners van Ninove dit beeld verborgen. In 1849 schonken zij het aan de kerk.Orgel
De voormalige abdijkerk van Ninove bevat een van de mooiste en grootste barokorgels van de Zuidelijke Nederlanden. J. B. de Forceville bouwde het instrument in 1728. Zijn leerling Gilles le Blas voegde er in 1752 een echowerk aan toe. De orgelkast bevat omvangrijke sculpturale versieringen : muziekinstrumenten, musicerende engelen, medaillons met heiligenfiguren, … Op de centrale pijpenbundel bevindt zich een beeld van de zittende H. Cecilia, spelend op een klein orgelklavier.Sinds 1978 werden verschillende restauratiewerken uitgevoerd. Aldus kwam het orgel weer meer in de aandacht, wat leidde tot een aantal digitale opnames en de uitgifte van een postzegel.
Biechtstoel
De biechtstoel (in eikenhout, 1736 – 1738) links van de orgelkast is zodanig groots opgevat, dat hij de volledige breedte van de zijbeuk inneemt. De plastische uitwerking in Régencestijl is van zeer hoge kwaliteit.Het iconografische programma is de gesublimeerde uitdrukking van de biecht. De priesterstoel, geflankeerd door twee levensgrote engelen, is opgevat als een troon, afgedekt door een baldakijn met plooirijke gordijnen. Hogerop, knielend, voorbeeldig om hun berouw, de H. Petrus en de boetvaardige Maria Magdalena met hun respectievelijke attributen. Op de bekroning staat Christus als Salvator Mundi, de handen open gespreid ten teken van barmhartigheid.
