Heiligdom Notre-Dame de Foy

Het beeld en de oorsprong van het heiligdom

In de zomer van 1609, kapt een houthakker een eik in het bos van Foy, eigendom van de kasteelheer van Vêves. In de stam van de boom vindt hij het beeldje van de Maagd, in twee gespleten door de kracht van het hakken. Een klein meisje neemt de twee stukken bij haar en lijmt het figuurtje met enkele likjes was. De kasteelheer plaatst het beeld dan in zijn kasteel. Er worden mirakels vastgesteld, in die mate dat de gelovigen in grote getale toestromen. Verrast door het komen en gaan van deze mensen, besluit de kasteelheer om het beeld terug te brengen naar de plaats waar het werd gevonden en om daar een klein oratorium te bouwen. De cultus nam een dermate grote omvang aan dat in 1622 een grote kerk werd gebouwd.

Cultusverspreiding

De oorsprong van het succes van dit verhaal: het vlugschrift van een Jezuïet uit Dinant in verband met de ontdekking van het beeldje. De Sociëteit van Jezus verspreidde dit in de hele wereld, met in bijlage een stuk hout van de boom waarin het beeld van de Maagd was verborgen. Sindsdien zijn er talrijke kleine beelden, gesneden uit deze stukken, verspreid over de hele wereld en in de grote steden die haar naam dragen zoals Santa Fe in Uruguay en de stad Sainte-Foy in Québec.

Biechtstoelen

Volgens de traditie komen de huidige biechtstoelen uit de oude kerk van de Jezuïeten  in Dinant. Deze moest worden ontmanteld en zijn inboedel werd verspreid na de afschaffing van de Sociëteit in 1773.  Het gaat om een meesterwerk van het Naamse schrijnwerk, gekenmerkt door een sterk lijstwerkpatroon, een heel gestructureerde kroonlijst en fijne toegepaste decoratieve motieven en niet vervaardigd uit de massa. Zij dragen in een medaillon de afbeeldingen van de twee heiligen van de Sociëteit van Jezus:  links de Heilige Ignatius en rechts de Heilige Franciscus-Xavier.

Rozenkrans

Het belangrijkste thema van de versiering van de kerk. Het is drie keer aanwezig: op het plafond, die bestaat uit een centrale as, op het zijdelingse altaar aan de linkerkant en, gedeeltelijk, op de ramen van het koor. De geheimen vormen de centrale as op het plafond met, als apothéose, de kroning van de  Maagd, geschilderd op een iets groter paneel. De samenstelling van deze panelen brengt de gelovige stapsgewijs naar het hart van het sanctuarium, naar de glorie van de Maagd.

Op het zijdelingse altaar aan de linkerkant bevindt een paneel die de toekenning van de Rozenkrans aan de Heilige Dominicus voorstelt, zoals de legende ons dit vertelt (15 medaillons voor de 15 geheimen). En koorramen stellen de droevige geheimen voor.

Plafond

Het plafond, verdeeld in vakken, is zo ontworpen dat ze een kruis vormt. De taferelen stellen scènes uit het leven van de Maagd voor, maar ook portretten van evangelisten en de vier kerkvaders. Rond het kruis bevinden zich de portretten van de heiligen. Bepaalde panelen van het plafond (in  totaal 145) zijn aangeboden door pelgrims op doortocht.

De aanbidding door de herders

Dit voorwerp is een werk dat typerend is voor de Contrareformatie, die aan de oorsprong ligt van de geschiedenis van het beeldje en zijn heiligdom. Zij is geschilderd door een grote Luikse meester, François Walschartz, op bestelling van prinsbisschop Ferdinand de Bavière. De schikking verschilt van deze van de Vlaamse Primitieven: hier is Maria niet in bewondering voor haar goddelijke zoon, maar stelt ze zich aan de herders voor. Hem dragend op haar schoot, associeert ze zich met haar zoon tegenover de bezoekers. Moeder en kind zijn aldus de helden van de scène, die zich aanbieden in de aanschouwing van de herders, terwijl Sint Jozef zich vermengt in het geheel van de bewonderaars.

Sint Maria / Vrijmoedige Vrouwen - Zomercampagne 2021

De monumentale kerk van Foy-Notre-Dame dankt haar bouw aan de ontdekking in 1609 door een houthakker van een beeldje van de Maagd Maria in de holte van een boom. Het beeld werd vereerd.
Na een aantal wonderen gaf de plaats aanleiding tot bedevaarten.

Download de plattegrond