Sint-Jan Evangelist
Kerkstraat z/n
3080 Tervuren
Kerk | XIV | Gotiek | Katholieke Kerk
Kaart
Openingsuren
01 januari - 31 december
ma 9.00 - 17.00
di 9.00 - 17.00
woe 9.00 - 17.00
do 9.00 - 17.00
vr 9.00 - 17.00
za 9.00 - 17.00
zo 9.00 - 17.00
Geleide bezoeken
toerisme@tervuren.be
heemkundetervuren@gmail.com
Kerkdiensten
Beschrijving
Hendrik I, hertog van Brabant, liet tussen 1200 en 1225 op het voorhof van zijn kasteel een nieuwe kerk bouwen. Het kleine romaanse kerkje moest groter en mooier worden. Tot de afbraak kwam het, tegen de plannen in, niet. Oud en nieuw, romaans en gotisch, werden geïntegreerd.
In de 18de eeuw werden dan nog rococo-aanpassingen aangebracht. Een gotisch raam werd dichtgemetseld en er kwam een barok altaar (1761) voor. De latere pastoor Davidts wou vanaf 1948 zoveel mogelijk terugkeren naar de gotiek. Hij moest echter het altaar behouden.
Drie hertogen zijn begraven in het koor van de kerk, die tot 1280 hun privé kerk was. Het gaat om Antoon van Bourgondië (+1415), Jan IV (+1427) en Philippe de Saint-Pol (+1430).
De kerk bezit zeer mooi gotische meubels. Een van de waardevolste kunstobjecten in de kerk is het koordoksaal: drie bogen zijn met tien bijbelse taferelen bekleed.
De kerk ligt op een heraangelegde Markt, grenzend aan het Park van Tervuren.
Foto's
Media
Merkwaardige elementen
Doksaal
Het laatgotische doksaal met 10 passietaferelen bakende oorspronkelijk het koor af met het praalgraf van de Hertogen van Brabant. In 1739 werd het afgebroken, en pas in 1948 opnieuw samengesteld achteraan in de kerk. Het werd in 1525 vervaardigd door de gebroeders Keldermans uit Leuven. Op de kolommen staat het groevemeestermerk. De meeste doksalen verdwenen in de beeldenstorm en o.i.v. het Concilie van Trente. Ze zijn dus zeldzaam.
Muurschilderingen
In de middeleeuwen was de kerk kleurrijk. Resten polychromie op kraagstenen en fragmenten van 15de-eeuwse muurschilderingen die de Bijbel en het evangelie visualiseerden, getuigen daarvan. In 1647 werden ze met pleister bedekt, lang nadat het Concilie van Trente zulke voorstellingen weg wilde. In 1948 werd de pleisterlaag weggehaald om terug te keren naar een authentiek gotische kerk. De muurschilderingen werden toen zwaar beschadigd. Recente restauratiewerken poogden restanten te fixeren.
Portiekaltaar
Na de godsdienstoorlogen werd de kerk aangepast aan de barok. Het portiekaltaar in geschilderd marmer uit 1761 werd vervaardigd door Frans Vanderborght en Niclaes van Mons. De zijportieken werden in 1947 verwijderd voor glasramen. Sinds 1769 prijkt bovenaan het wapenschild van prins Karel van Lorreinen, aangebracht bij zijn 25-jarig jubileum als landvoogd van de Oostenrijkse Nederlanden. Het calvarietafereel is een anoniem 17de-eeuws schilderij uit een klooster- of abdijkerk.
Grafplaat Hertogen van Brabant
Tussen 1407 en 1430 werden de laatste Hertogen van Brabant bijgezet in de grafkelder onder het koor. Antoon van Bourgondië en Johanna van Sint-Pol, hun zonen Jan IV, de stichter van de universiteit van Leuven, en Filips van Sint-Pol. Hun praalgraf werd in de 16de eeuw verwoest. In 1621 lieten Aartshertogen Albrecht en Isabella deze grafplaat inmetselen met tekst van Ericeus Puteanus, opvolger van Justus Lipsius aan de Leuvense universiteit.
Sint-Hubertus
De H.Hubertus overleed in 727 in Tervuren. Hij staat afgebeeld in een glasraam op het koor, in een kraagsteen in de zuidelijke dwarsbeuk, op de preekstoel, op het Sint-Hubertusaltaar, als jager in een gipsen afgietsel uit 1867, in een nis in het noordportaal. De muurschildering over zijn bekering in de noordelijke dwarsbeuk werd aangebracht tussen 1400-1450 en dateert daarmee zijn verering die vooral in de 16de eeuw zou toenemen.
