De Sint Martinuskerk van Vieux-Virton kan aanzien worden als de
oorspronkelijke parochiekerk van Saint-Mard. Immers, haar patroonheilige Martinus, haar situering buiten buiten de muren en haar chronologie, blootgelegd bij opgravingen, pleiten voor een heel oude kerk.
Deze plaats was reeds bewoond in de gallo-romeinse periode (aanwezigheid van kelders en een kleine tempel).
Het allereerste christelijk gebouw dagtekent uit de karolingische periode, zoals blijkt uit de graven, die onder de kerk werden ontdekt. De oorspronkelijke kerk dagtekent uit de VIIIe eeuw en was opgetrokken in steen. Een tweede gebouw werd opgericht in de IXe of Xe eeuw. Men gebruikte hiervoor twee gebeeldhouwde blokken uit het Hoog Romeinse keizerrijk, die vandaag nog zichtbaar zijn; Een
derde bouwfase situeert zich in de Xe-XIe eeuw. Op dat ogenblik wordt het schip verlengd. Een nog duidelijk zichtbare grenslijn bewijst deze vergroting. Een vierkanten koor is in de XIe-XIIe eeuw toegevoegd en vormde aldus een
romaanse kerk. In de XIIIe eeuw bouwt men een zware
burchttoren tegen de westelijke wand van het schip. Uiteindelijk worden in de XVIIIe eeuw twee privé kapellen een een sacristie toegevoegd, die thans alle samen het uitzicht geven aan de kerk.
Aan de binnenzijde is het
meubilair in regionale barokke stijl. Lange tijd werden de schilderingen van de gewelven toegeschreven aan schilder Broeder Abraham (1741-1809) van Orval. Dit wordt thans in twijfel getrokken en momenteel tracht men de juiste schilder te identificeren. Zij werden gerestaureerd en in extremis gered in de jaren 1990 door het Koninklijk Instituut van Kultureel Erfgoed (KIRK). Het iconografisch motief is dat van de H.Drievuldigheid, omringd door putti, dragers van bloemtrossen.
De
beschildering van de gewelven vormt een geheel met de drie altaren. Het gewelf is onderverdeeld in verscheidene delen en door elementen van elkaar gescheiden, die de structuur verduidelijken.
De schilderingen zijn geen aansluitend geheel, maar moeten beschouwd worden als van elkaar onafhankelijke schilderwerken, omkranst door moulures.
Het ensemble is Beschermd Monument sinds 1972.
KIKIRPA : Fototheek online